Pnomatik Sistemler

Valfler ve Silindirler

Hakkında Yararlı Bilgiler

İÇİNDEKİLER

1. -PNOMATİK VALF LER

2. -ELEKTRİK KONTROLLÜ VALF NASIL ÇALIŞIR C -AKIŞKANA YÖN VERME ÇEŞİTLERİ

1. -PNOMATİK VALF ÇEŞİTLERİ

   1. - Hava pilotlu valfler

   2. - Manuel tahrikli valfler

   3. - Elektrikle çalışan valfler 4 - ISO standart valfler

      5 - Oransal valfler

2. -VALFLERİN ŞEMATİK OLARAK GÖSTERİMİ

3. -VALFTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DEĞERLER G -BAR ÜZERİNDEKİ VALFLER

H -VALF SEÇİM KILAVUZU

1. -VALF KATALOĞU

2. -PNOMATİK SİLİNDİRLER

   1. – Silindir çeşitleri

   2. – Silindirlerde konum belirtme 3 – VE valfi yerine seri bağlantı

4 - VEYA valfi yerine paralel bağlantı

L - AYARLI DİRENÇ İLE HASSAS KONUM KONTROLÜ

S - 8051 İLE OTOMASYON

PNÖMATİK VALFLER

Size farklı bir tanım yapmak isterim .Röle : Düşük bir elektrik enerjisi ile büyük bir elektrik enerjisini kontrol eden bir sistemdir . Peki bu tanımda geçen enerji kelimesi yerine hava akışı kelimesini yerleştirirsek tanım ne olur , işte valf .Size anahtar bir bilgi vereyim . Valf , röle , transistör , tristör , kontaktör dikkat ederseniz bunların tanımları aynıdır sadece enerji çeşitlerinde farklar vardır .

Örnekler çoğaltılabilir . Valflerle ilgili bir devre tasarımı yapacağınız zaman onları birer röle gibi düşünün veya tam tersi , daha verimli tasarılar yapabilirsiniz . Sonuc olarak valf az bir enerji ile ( bu enerji mekanik bir enerji olabilir hava olabilir veya elektrik olabilir ) enerji cinsinden daha büyük bir hava akışını istenildiği gibi kontrol eden

sistemdir .

ELEKTRİK KONTROLLÜ VALF NASIL ÇALIŞIR

Kanun : Üzerinden elektrik geçen iletken sarılı olduğu demiri mıknatıs haline getirir .

Evet bu mıknatıs ile bir supap itilirse bir akışkana yön vermiş oluruz .

AKIŞKANA YÖN VERME ÇEŞİTLERİ

Pnomatik valf üretiçilerinin kendilerine has kullandıkları 3 farklı yön veriçi sistem bulunmaktadır . Bunlardan biri hemen hemen tüm üretiçilerin kullandığı SKİNNER ve ASCO tipi yön vericileridir . Fakat benim favorim giriş hava basıncından etkilenmiyen ve mükemmel sızdırmaz olan POPPET SEALS kullanılan yöntemdir .

Skinner ve asco tipi yönlendiriciler Poppet tipi yönlendirici

PNOMATİK VALF ÇEŞİTLERİ

1. - Hava pilotlu valfler

2. - Manuel tahrikli valfler

   1. - Kollu

   2. - Butonlu c - Pimli

d - Makaralı 3 - Elektrikle çalışan valfler

a - AC akım ile çalışan valfler . b - DC akım ile çalışan valfler .

1. - ISO standart valfler .

2. - Oransal valfler .

1 - Hava pilotlu valfler :Düşük bir hava akışı ile kendisinden büyük bir akışı yönlendiren valflerdir. Bu valfler gelen sinyal havayı

genelde ya bir pilot valften alır , yada manuel bir valften . Genelde

yüksek akışa sahip valflerdirler

örnek : MAC 59 hava pilot valf

2- Manual tahrikli valfler :

Adından anlaşıldığı gibi akışkana yön verecek olan sinyal bir mekanik hareletli parça ile sağlanır . Bu parça bir buton olabilir , veya bir kol

olabilir , vb .

MAC 1100 serisi

3 - Elektrikle çalışan valfler :

Bu valfler bilindiği gibi yönlendirme işlemini valfe gelen elektrik sinyali kontrolü ile yapar . Böylelikle bir elektrik anahtarı , röle , transistör , plc

vb gibi elektrik sinyali ile çalışan sistemler kontrolü ile hava akışı

sağlanabilir . Çok seri olarak çalışabilirler , hava pilotlu valflere pilot valf olarak kullanılabilirler . AC ( altarnatif akım ) veya DC ( doğru akım )

ile çalışan olarak 2 guruba ayrılırlar . 12 volt , 24 volt , 110 volt , 220 volt

. . . . gibi standart voltajlarda çalışırlar . 1.8 Wat , 2.4 W , 5.4 W , 12.7 W

. . . gibi güç harcama seçenekleri bulunur . Valfin çektiği güç açılıp kapanma hızı ve akış miktarını doğrudan etkiler .

MAC Elektrik kontrollü vafler

Elektrikli valflerde yerine göre 1.8 w yerine 5.4 w veya 12.7 w takılabilir fakat asla 24 volt yerine 12 volt veya başka alternetif yapılamaz . Valfin çalıştığı voltaj neyse yerine o takılmalıdır . Wat yerine göre önemsenmeyebilir .

4 - ISO standart valfler .

ISO dünya standartı valflerdir . ISO yazısı taşıyan tüm valfler markaları ne olursa olsun birbirleri yerine takılabilirler . ISO valfler sabit bir manifolt ölçüsüne sahip valflerdir . ISO olan A firmasına ait bir valf , ISO B firmasına ait bir valfin yerine takılmasına rağmen verimleri aynı olmaz . Çünkü verim valfi üreten firmanın ustalığıdır . Kısaca ISO valfler montajı dünya standartı olan valflerdir .

ISO VALF

5 - Oransal valfler .

Oransal valfler yönlendirilen havanın akış miktarınıda ayarlama yeteneğine sahip olan valflerdir .Yani diğer valfler havayı ya açarlar yada kapatırlar . Oransal valfler bir musluğu istediğimiz seviyede açıp gerektiğinde arttırıp gerektiğinde kısmamız gibi olayları

gerçekleştirebilirler .

Bu valflerin kullanıldığı alanlar bir pnomatik hareketli malzemenin ( silindir , vb .. ) hassas bir biçimde hızlandırılıp yavaşlatılmasına gerek duyulan alanlarda kullanılırlar . Örneğin punta kaynak yapan sistemler . Punta hızlı olarak kapanır ve birden yavaşlar , puntalama işlemi saçı delmeden yapılır ve punta uçları hızlı bir biçimde açılır .Bir başka örnek

boyama yapan bir sistem olabilir .

Oransal valfler kontrol sinyallerini elektrik sinyali olarak alırlar .Bu valfler elektrik sinyali ile kontrol yapma şekilleri olarak 2 guruba ayrılırlar. Bunlar:

a – Analog sinyal ile oran ayarı yapan valfler .

1 - Akım ile oran ayarlaması yapan valfler . ( Amper ile ) 2 – Gerilim ile oran ayarlaması yapan valfler . ( Volt ile )

b – Djital sinyal ile oran ayarı yapan valfler . ( Bit ile )

PPC5 PPC34B PPC45A

a – Analog sinyal ile oran ayarı yapan valfler .

1 - Akım ile oran ayarlaması yapan valfler . ( Amper ile )

Valfe kontrol sinyali olarak bağlanan elektrik kablosundan valfe gelen akım şiddetine göre yönlendirilen havanın akış miktarı ayarlanır .

Valfe kontrol olarak gelen akım 4 ile 20 mA arasında değişerek valfin

katalog değerlerinde belirtildiği oranlarda akış saglar .

Örnek : 100 / 6.7 , 15 / 1 , 60 / 4 gibi akıma bağlı oran artışları kataloglarda bulunur .

2 – Gerilim ile oran ayarlaması yapan valfler . ( Volt ile )

Gerilim ile kontrol yapan oransal valflerin tamamı akım ile kontrol yapanlar ile aynı özelliklere sahiptir . Tek farkları akım ile değil gerilim ile akış oranını ayarlamasıdır .

Bu valfler standart olarak 0 ile 10 volt arası değişen voltaj ile akışı

değişikliklerini ayarlar .

b – Djital sinyal ile oran ayarı yapan valfler . ( Bit )

Bu valfler görünüş olarak analog oransal valfler ile aynı , kontrol olarak analog valflerden çok farklı ve basittir .

Bu valfler 4 bit ve 8 bit olarak 2 guruba ayrılırlar .

BİT : her bir elektrik sinyali taşıyan kabloya bit diyebiliriz . Dolayısıyla 4 bit 4 kablolu 8 bit 8 kabloludur .

NOT : Tüm oransal valflerde bir besleme ( voltaj ) için + ve - olmak üzere 2 fazladan

kablo bulunur . Bu kablolardan valfin içindeki elektronik devreyi çalıştıran enerji verilir

.

4 bit olan valf 16 ayrı basınc aralığını ayarlaması yapabilir . 8 bit olan valf 256 ayrı basınc aralığını ayarlaması yapabilir . 4 bit bir valf nasıl akış ayarı yapar ?

Aşağıda verilen tabloda 1 olan kısımdaki kabloya enerji verildiğini farzedin. 0 olan kabloyada enerji verilmediğini farzedin . Buşekilde verilen enerjilerle valfin ayarladığı akış oranı her satırın yanında verilmiştir .

4 bit oransalvalfin akış oran çizelgesi :

Anlaşılacağı gibi 8 bit bir valf 4 bite göre 16 kere daha hassastır . Oransal valfe bu kontrol bağlantısı genelde bir plc veya mikrodenetliyicili bir sistemle yapılır .Bu tip sistemleri kullanmadan basit bir bağlantı yapmak isterseniz 4 bit bir oransal valfi 4 adet buton ile analog bir valfi bir pot ( ayarlı direnç )ile kontrol edebilirsiniz . Aşağıdaki şekilleri inceleyiniz .

Analog ( 4-20 m A ) Analog ( 0 – 10 V ) Dijital ( 4 bit )

NOT : Dijital bir valf butonlar veya buna benzer röleli bir biçimde kullanılması düşünülüyorsa butonların valf tarafındaki uçları ile şase ( -) arasına 2,7 k ohom direnç konulmalıdır . Çünkü valf içinde bulunan mikrodenetleyiçi butonların basılı olduğu durumları 1 algılar , basılı olmadığı durumları 0 algılayabilmesi için mutlaka direnç ile tanponlanmış bir eksi ( - ) ye ihtiyaç duyulur .Aksi durumda denetliyiçi butonları basılı olmadığı durumları algılıyamaz .

VALFLERİN ŞEMATİK OLARAK GÖSTERİMİ

Valflerin üzerindeki şemaları dikkate alın . Çünkü bu şemalar valflerin kimliğidir. Dünya çapında standarta sahiptir ve üretiçi firmaların insiyatifinde değildir . Dolayısıyla bu konuyu mutlaka anlayın .

Vlalf şemaları valfin özellikleri hakkında bilgi verir fakat kaç voltla çalışacağını vermez.

Bu üretici firmanın etiket bilgilerinde yer alır .Pnomatik valf şemalarından neleri öğrenebiliriz

1 – Valfin kaç konumlu olduğu . 2 – Valfin kaç yollu olduğu .

3 – Valfin normal durumda açık mı , kapalımı olduğu . 4 – Valfin tahrik ve geri dönüş şeklinin nasıl olduğu . 5 – Valfin yön verme şeklinin nasıl olduğu .

Örnek 1 :

Şemada kaç kutu var . 2 kutu öyle ise valf 2 konumlu Şeması verilen valf

normal durumda ( sinyal gelmediği durumda ) 1 nolu giriş ( hava girişi ) kapalı yani normalde kapalı durumdadır . Şekilde yay bulunan taraftaki kutu içindeki oklar valfin normal durumunu belirtir (SAĞDAKİ KUTU ) . Soldaki kutu ise valfin uyarıldığı anda oluşturduğu akış şeklini gösterir . Bu soldaki kutunun solunda bulunan işaretlerden üsteki valfin elektrik ile çalıştığını , alttaki ise manual yani el ile valfe sinyal verilecek bir kontrol butononun olduğunu belirtir ( manual oparatör ) . Her bir kutucuğun içinde bulunan bağlantı sayısı bu valfin kaç yollu olduğunu gösterir .

Öyleyse bu valfin tanımı şudur :

2 konumlu , 3 yollu , yay dönüşlü , normal durumda kapalı , elektrikle çalışan , manual oparatörü bulunan bir valftir .

Örnek 2 :

Tanım : 2 kutu var , 2 konumlu . Her kutuda 5 bağlantı ucu var 5 yollu

. Normal durum 1 nolu uç 2 nolu uca bağlı , bu durumda normalde acık ( 1 numara yazan uç daima giriş . 12 , 14 yazan daima pilot hava girişi . 3 ise daima egzoz çıkışıdır )

her iki tarafta aynıpilot senbolü var . Bu durumda çift pilotlu , sol taraftaki pilot işaretinin solunda bulunan işaret tek bobin olduğunu ve onun altında bulunan işaret manual oparatör olduğunu gösterir .

Öyleyse bu valfin tanımı şudur :

1. konumlu , 5 yollu , yay dönüşlü , cift pilotlu , elektrikle çalışan , manual oparatörü olan valf .Örnek 3 :

   

   Tanım : 3 kutu var , 3 konumlu . Her kutuda 5 bağlantı ucu var 5 yollu . Normal durum ortadaki kutucuktur , bu durumda normalde kapalı . her iki tarafta aynı senboller var. Bu durumda çift bobinli , cift manual pilot ve çift hava pilotlu .

   Öyleyse bu valfin tanımı şudur :

2. konumlu , 5 yollu , normal durumda kapalı , çift elektrik bobini bulunana , çift manual oparatörü olan ve pilot hava girişi bulunan bir valf .

   
   

   VALFTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DEĞERLER

   Valfler küçük birer makinedırlar .Her makinennın kendisini diğerlerinden daha iyi yapan özellikler vardır . Örnek bircok marka elektrik söpürgesi vardır fakat kullanıcılara sunduğu özellikler ( emiş güçü , dayanıklılık , vb ) firmalara göre değişir .

   Peki valflerde birçok firmanın ürettiği pnomatik şeması aynı olan valfler arasında ne gibi farklar olabilir .

   
   

   
   

   1. – Güven

   2. – Denge

      Aranması gereken özellikler

   3. - Bobin içi armatürden hava akışı olmaması .

   4. - Sinyal verildikten sonra valfin akışı sağlamasına kadar geçen zaman .

5– Sinyal kesildikten sonra valfin akışı kesmesi için geçen zaman .

6– Çalıştığı ortamın şartlarına dayanabilmesi . 7– Kusursuz tekrar edebilme .

8 – Acılıp kapanma sayısı . ( saniyede ) 9– Acılıp kapanma sayısı ( ömür )

1. – Elektrik konektör bağlantısının oynak olmaması

2. – Gövdenin tek parça halinde olması . 12 – Yön veriçi ve gövde malzeme uyumu .

1. – Güven : Valfler makinalarda hata yapma lüksüne sahip değildir . Makine oparetörleri makinelarını çalıştırmadan önce valflere çekiçle 1 kere vururlar bu nekadar doğrudur tartışılır . Fakat valfe zarar verdiği kesindir . Yapılmazsa zararı daha büyük olabilir . Çünkü birçok firmanın ürettiği valfler uzun süre çalışmadığında takılı kalır ve işlem yapmaz . Güvenilir bir valf kendisine biçilen ömür içinde sorunsuz çalışan valftir .

2. – Denge : Birçok kişi valflerde denge olurmu der . Denge valfin yön veriçi hareketli parçasının komprosörün ürettiği basıncın hdeğişmesi veya herangibir sebeple oluşan basınç dalgalanmasından etkilenmemesidir .Bu etkilenmeme oları SKİNNER VE ASCO TİP

   valflerde mümkün değildir .

3. - Bobin içi armatürden hava akışı olmaması : Birçok üretici firmanın ürettiği ucuz maliyetli valflerde hava bobinin ortasında bulunan armatürden geçer . Armatür metal olmak zorundadır çünkü manyetik

   kuvvet ile çekilir ve hareket eder , ayrıca içinde bulunduğu çeper ile belirli töleranslar içinde olmalı . Havanın bu alandan geçirilmesi zaman içinde bu alanda sorunlara neden olur . Bu olaylar sırasında valf çalışır fakat makinenın verim anlaşılmaz bir biçimde düşer sonuç arıza ve diğer sistemlere zarar vermedir .

4. - Sinyal verildikten sonra valfin akışı sağlamasına kadar geçen zaman :

Valfe elektrik sinyali geldikten sonra bu küçük makine bir seri işlemler sonucu yön verici malzemeyi hareket ettirir . bu hareket sonucu akış giderek artan bir şekilde tam akışa ulaşır .İşte bu tam akışa ulaşana kadar geçen süre kısa olmalıdır .Bazı valf üretiçileri bu zamanı kısalta bilmek için geri dönüş yayının basıncını düşürürler ve bu zaman kısalır

1. akat bu olay sonucu valfin sinyal kesildikten sonra kapanma süresi ( yaya bağlı olan süreç ) artar . Dikkat edin bu bir çözüm değildir .

   5– Sinyal kesildikten sonra valfin akışı kesmesi için geçen zaman : Valfe gelen sinyal kesildikten sonra valfin akış değişimini tamamen eski haline getirmesi için geçen süredir ve kesin bir hareket için bu sürenin kısa olması gerekir .

   Bu sürelerin kısa ve dengeli olması olması tamamen tasarım ile ilgilidir .

   6– Çalıştığı ortamın şartlarına dayanabilmesi : Valfler hemen hemen birçok makineda bulunurlar . Fakat makinalar farklı ortamlarda çalışırlar.

   Örnek verecek olursak gıda endüstrisi sulu ve kirliliğin ( organik

   malzemelerin ) bol bulunduğu bir endüstridir . Cam endüstrisi hatasız tekrarlama yapabilme ve yüksel ısı vb .. ortamlar . Kullanacağınız valf mümkünse ortam için yapılmış özel valf olmalıdır , verim ancak bu şekil artırılabilir .

   7– Kusursuz tekrar edebilme : Bir valf görevi olan açılıp kapanma

   hareketini arka arkaya yaparken her yaptığı aç-kapa işlemi bir önçeki ile aynı standartta olmalı .Bütün valfler birbirine benzer bu onları ayıran önemli bir farktır . Bu özellik valfin yapım malzemesi ve imalat teknolojisi ile ilgilidir .

   8 – Acılıp kapanma sayısı ( saniyede ) : Bu olay bir valfin 1 saniyede en fazla kaç kere aç-kapa işlemi yapabileceğini belirtir . Valfin gücü ,

   sürtünme faktörleri , malzemesi , imalat teknolojisine bağlıdır . İddalı olunan bir konudur ve acılıp kapanma ömrü ile karıştırılmamalıdır .

   9– Acılıp kapanma sayısı ( ömür ) : Bir valfin ortalama ömrünün ac – kapa cinsinden verilmesidir .

   10 – Elektrik konektör bağlantısının oynak olmaması : Valfe sinyal girişini sağlıyan elektrik .

   1. – Gövdenin tek parça halinde olması : Valf üretiçileri imalatlarını

      genel olarak 2 şekilde imal etmektedirler . Birincisi CNC tezgah ile iki parça olarak işleyip birbirlerine montajlama , ikinci yöntem gövdeyi tek bir

      parça olarak döküm yöntemi ile imal etmektir .Döküm daha maliyetlidir fakat diğer yönteme göre kıyaslanamaz bir güven sağlar .

   2. – Yön veriçi ve gövde malzeme uyumu : Gövde ve yön verici hareketli parça arasındaki tölerans sızdırmazlığı sağlamak amacı ile çok küçüktür bu nedenle malzemeler arasında ısı veya başka nedenlerle oluşacak genleşme ve daralmaların sistemde sıkışmaya neden olmaması gerekir .Bu çok önemlidir .

   BAR ÜZERİNDEKİ VALFLER

   Aynı seriden olan valfler bir aleminyum bar üzerine sıra halinde montajlanabilir .Bu olay ile kullanılan valflerin elektirik kabloları , hava girişleri , egzoz çıkışları veya akış seviyeleri kontrolü düşünülüyorsa çıkışları bir kanal içinden geçirilebilir .

   
   

   

   

   

   34 serisi MAC

   
   

   

   

   

   400 serisi MAC 800 serisi MAC 92 serisi MAC

   
   

   

   

   

   45 serisi MAC

   
   

   VALF SEÇİM KILAVUZU

   
   

   1. Valfinizi seçerken valfin geçireceği akışa ve diğer özelliklerine göre mini katalog veya firma kataloglarından bir seri seçiniz ?

      
      

      Örnek : 44 serisi örnek : 55 serisi gibi .

      
      

   2. Valfiniz elektriklemi çalışıyor yoksa mekanik mi ?

   3. Valfiniz kaç parçadan oluşuyor ?

   
   

   Örnek : Bir bobin ile sürülen valf , bir bobinle sürülen pilot valf , bir bobon ile sürülen pilot valf’in sürdüğü valf , çift bobinin sürdüğü valf vb ...

   
   

   1. Valf bobinli ise kaç volt ile çalışsın ?

      
      

      Örnek 6 volt , 12 volt , 24 volt , 220 volt

      
      

   2. Valf bobinli ise kaç wat ( güç ) ile çalışsın ?

      
      

      Örnek : 1.8 wat , 2.5 wat , 5.4 wat , 7.5 wat , 12.5 wat

      
      

   3. Walf AC ( altarnatif ) akım ilemi yoksa DC ( doğru akım ilemi ) çalışıyor ?

      
      

   4. ValfiN pnomatik şema ile gösterimini çiziniz ? ( önemli )

   
   

   Örnek : , ,

   

   

   

   

   
   

   MAC KÜÇÜK 3 YOLLU VALFLER
   AKIŞ	PORT ŞEKLİ	MODEL	ÇALIŞMA ÇEŞİTLERİ	RESİM
   CV 0.1	#10-32 VE M5	34 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren
   CV 0.18	#10-32 , M5 VE 1/8”	35 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren veya pilot olarak havayı kullanan olarak 2 çeşittir
   CV 0.18	1/8” VE 1/ 4”	100 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren
   CV 0.18	1/8” VE 1/ 4”	1100 SERİSİ	Manüel ( çekmeli buton , itmeli buton ,kollu makaralı , pımli vb ) olarak veya havayı pilot olarak kullanan
   CV 0.50	1/8” VE 1/ 4”	200 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren

   

   

   

   

   
   

   MAC BÜYÜK 3 YOLLU VALFLER
   AKIŞ	PORT ŞEKLİ	MODEL	ÇALIŞMA ÇEŞİTLERİ	RESİM
   CV1.5	1/8” VE 1/ 4”	52 SERİSİ	Bobine gelen akım ile harekete geçen pilot valf .
   CV 2.5	1/4” VE 3/ 8”	55 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir.
   CV6.2	3/8”,1/2”,VE ¾”	56 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir.
   CV 19.9	½” , ¾” , VE 1”	57 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir.
   CV 33.5	1”,1-1/4” VE 1-1/2	58 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir.
   CV 65.0	2” , 2-1/2”	59 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir.

   

   

   

   
   

   MAC		KÜÇÜK	4 YOLLU VALFLER
   AKIŞ	PORT ŞEKLİ	MODEL	ÇALIŞMA ÇEŞİTLERİ	RESİM
   CV 0.1	#10-32 VE M5	44 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren olarak iki çeşittir.(2 konumlu)
   CV 0.18	#10-32 , M5 VE 1/8”	45 SERİSİ	Doğrudan bobine gelen akım ile elde ettiği enerji ile valf‘i harekete geçiren olarak iki çeşittir.
   CV 0.8	1/8” VE 1/ 4”	700 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 konumlu)
   CV 1.0	1/8” VE 1/ 4”	400 SERİSİ	Bobine gelen akım ile harekete geçen pilot valf ( 2 ve 3 konumlu )
   CV 1.4	1/4” VE 3/ 8”	800 SERİSİ	Bobine gelen akım ile harekete geçen pilot valf ( 2 ve 3 konumlu )
   CV 1.1	1/4” VE 3/ 8”	1800 SERİSİ	Manüel ( çekmeli buton , itmeli buton ,kollu makaralı , pımli vb ) olarak veya havayı pilot olarak kullanan ( 2 ve 3 konumlu )
   CV 1.4	1/8” VE 1/ 4” VE ( 3/8” birleştirilebilir gövde )	900 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 konumlu)

   

   MAC BÜYÜK 4 YOLLU VALFLER

   AKIŞ PORT

   ŞEKLİ

   MODEL ÇALIŞMA

   ÇEŞİTLERİ

   RESİM

   CV 1.2 1/8”,1/ 4”VE 3/8” 92 SERİSİ Bobine gelen akım ile

   harekete geçen pilot valf

   
   

   CV 1.35 1/8”,1/ 4”VE 3/8” 82 SERİSİ Bobine gelen akımla

   harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   
   

   CV 1.6 1/ 4”VE 3/8” 6200 SERİSİ Bobine gelen akımla

   harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   CV 3.0 1/ 4”, 3/8 “ VE 1/2 ” 6300 SERİSİ Bobine gelen akımla

   harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   
   

   CV 5.1 3/8” , ½” VE ¾ “ 6500 SERİSİ Bobine gelen akımla

   harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   CV 9.6 ¾” VE 1” ( 1-1/4” MANİFOLD )

   
   

   CV 15.9 ¾” 1” , 1-1/4” VE 1- 1/2”

   6600 SERİSİ Bobine gelen akımla

   harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   1300 SERİSİ Bobine gelen akım ile

   harekete geçen pilot valf

   
   

   CV 15.9 ¾” 1” , 1-1/4” VE 1- 1/2”

   2700 SERİSİ Pilot olarak hava kullanır

   
   

   CV 6.3 1/ 4”, 3/8 “ 1/2 ” VE

   ¾”

   ISO 1 ,2 VE 3 SERİSİ

   Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf veya hava ile harekete geçen valf olarak iki çeşittir ( 2 VE 3 konumlu )

   
   

   MAC ORANSAL VE SPECİALTY VALFLER
   AKIŞ	PORT ŞEKLİ	MODEL	ÇALIŞMA ÇEŞİTLERİ	RESİM
   CV 11.2	¼ VE 3/8	MAC 125 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf +REGÜLÜTÖR + MANOMETRE
   CV 11.2	½ ,3/4 VE 1”	MAC 250 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf +REGÜLÜTÖR + MANOMETRE
   CV 11.2	1 VE 1/4	MAV 500 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf +REGÜLÜTÖR + MANOMETRE
   CV 1.35	¼ “VE 1/8 “	MAC 82 SERİSİ	Bobine gelen akımla harekete geçen pilot valfin hareket ettirdiği valf
   CV 0.07 - 0.09	1/8 “	MAC PPC5B SERİSİ	ORANSAL VALF : Dijital olan oransal valfler 4 bit (16 seviyeli) Ve 8 bit ( 256 seviyeli ) iki çeşittir . analog olanlar ise volt duyarlı ( 0v ile 10v arası ) güce duyarlı olanı ise ( 4- 20 m A ) arası akış seviyesini ayarlıyabilmeyi sunar .

   

   

   MANOMETRELER

   
   

   Gage 15 mm Without Fitting, 0-150 PSI		MANOMETRELER
   Gage 23 mm Without Fitting, 0-60 PSI Parallel
   Gage 23 mm Without Fitting, 0-100 PSI Parallel
   Gage 23 mm Wihjout Fitting, 0-160 PSI Parallel

   
   

   REGÜLÖTÖRLER
   PR82A	.	Mekanik ( çevirmeli ) hava tahrikli manometre girişli veya girişsiz vb özellikler için katolog ‘a bakınız .
   PR62C
   PR63C
   PR65B
   PRA1A
   PRA2C
   PRA3B

   
   

   

   

   

   

   PNOMATİK SİLİNDİRLER

   
   

   Pomatik silindirler basınçlı hava akışını mekanik doğrusal harekete dönüştüren mekanik esaslı elemanlardır .Yapı olarak şiringalara benzerler .Yandaki kesiti alınmış silindir incelenirse bir silindir içinde cift contalı bir piston rahatlıkla seçilebilir . Bu piston bir rota sabit olarak bağlanmıştır ve rot silindir gövdesine yataklanmıştır . Silindire giren hava pistonu iter ve rot doğrusal bir hareket yapar .

   
   

   

   
   

   SİLİNDİR ÇEŞİTLERİ

   A - TEK ETKİLİ SİLİNDİRLE :

   

   1 - Tek etkili silindir ( geri dönüş baskı ile ) :

   
   

   

   Şekilde görülen şema silindire ait bilgileri vermektedir . Silindirde bir adet basınç girişi bulunur , geri dönüş işlemi silindirin rotuna gelen baskı ile silindir içerisindeki havanın valfin egzoz portundan tahliyesi ile mümkün olur .

   
   

   2 - Tek etkili silindir ( geri dönüş yay baskısı ile ) :

   
   

   Şekilde görülen şema silindire ait bilgileri vermektedir . Silindirde bir adet basınç girişi

   bulunur , geri dönüş işlemi piston ve silimdir ön kapağı arasındaki yayın boşalma işlemi ile gerçekleşir .

   
   

   

   3 - Teleskobik tek etkili silindir :

   Teleskobik tek etkili silindir bir radyo anteni gibi açılır

   1. oyutuna göre kursu büyüktür .

      
      

      

      B - ÇİF ETKİLİ SİLİNDİRLER :

      
      

      

      1. - Çift etkili silindir :

         
         

         Basınçlı hava bir porttan giriş yapar ve pistonu hareketlendirir

         . Pistonun diğer tarafından itilen hava diğer porttan

         

         dışarı atılır . Aynı işlem her iki yönde gerçekleşebilir .

         
         

      2. - Çift kollu , çift etkili silindir :

         
         

         Çift etkili silindirin pistonuna her iki yüne bakan iki adet rot monte edilmiştir .

         

         

      3. -Tek yönde yastıklı çift yönlü silindir :

         Çift etkili silindirin şekilde

         

         gösterilmiş olan kısmında darbe emiçi yastık sistemi olan şekli .

         
         

      4. - Çift yönlü ayarnanabilir yastıklı , çift yönlü silindir Çift etkili silindirin her iki yönde ayarlanabilir yastık bulunan şeklidir .

         

         
         

         

         
         

         edebilirler .

      5. - Tandem silindir :

         Aynı boyutlardaki çift silindire göte 2 kat daha fazla kuvvet oluşturabilen fakat kursu yarısı kadar kısa olan bir silindir şeklidir .

         
         

      6. - Çok konumlu silindir :

         
         

         Çift kollu , çirt etkili silindire benzer feket çift piston içerir ve rotlar birbirinden bağımsızdır. Dolayısıyla birbirlerinden bağımsız hareket

         
         

         

      7. - Teleskobik çift etkili silindir :

Teleskobik tek etkili silindirin çift etkili olan şekli .

C -DÖNER SİLİNDİR :

Buraya kadar anlattığımız pnomatik silindirler basınçlı hava ile gelen enerjiyi doğrusal harekete çevirir .

Döner silindir adından anlaşılacağı gibi dönme hareketi oluşturur , Pnomatik motor’da denir .

D - BASINÇ DEĞİŞTİRİÇİ :

Rotları birbirlerine zıt bağlanmış iki farklı çapa sahip silindirden oluşur . Farklı çapta olan iki pistonun birbirlerine oranı kadar basınç ve akış hızında hacim sınırlı olmak şartı ile değişiklik yaparlar.Tanım olarak elektrikteki trafolara

benzetilebilir ( pnomatik trafo )

Aşağıdaki tabloda sistemin hava basıncına bağlı olarak seçilen bir piston çapında silindirden elde edebileceğiniz itme kuvvetini görebilirsiniz .

Aşağıdaki tabloda sistemin hava basıncına bağlı olarak seçilen bir piston çapında silindirin harcadığı hava miktarı bulunabilir .

Örnek resimler :

Bimba line silindir çift rotlu silindir ISO serisi

Bimba Flat EF 2 actuators

Ultran Cylinders Twin Bore

SİLİNDİRLERDE KONUM BELİRLEME

pozisyon sensörleri : Elinize bir toplu iyne veya ataç alın . Silindirin dış gövdesine deydirin ve silindirin rotunu elinizle hareket ettirin . Ataç veya toplu iynenin hareket ettiğini görürsünüz . Silindirlerin içinde hareketli olan pston mınatıs malzemeden yapılmıştır . Böylelikle silindirin dış yüzeyine bağlantı yapacağımız manyetik bir kontak bize pistonun konumu hakkında

bilgi verir .Mıknatıs dışarıdaki minik bir parçayı kendine çeker bu hareket ile 10 m A civarı minik bir kontak çalıştırılır .

Piston sola doğru gittiğinde bir süre sonra manyetik kontaklar kapanır ve üzerinden elektrik akımı geçer . Şekilde verilen iki

kablolu basit kontaktır . Bazı manyetik kontaklarda 3 kablo bulunur ve üzerlerinde iletime geçtiği anda ışık veren bir led mevcuttur . Bu tip kontak siviçlerin 2 kablosu besleme enerjisi geriye kalan 3 kablo sinyal çıkış kablosudur ve çıkış diğerine göre yüksektir genelde içlerinde bir sürüçü transistör bulunur .

Şekilde basit sensör ( Bimba MPS-027 ) Pozisyon sensörünün şeması görülmektedir Düşük sinyal çıkışı

Şekilde ışik göstergeli düşük sinyal çıkışlı sensörün iç yapısı görünmektedir .

( BİMBA MRS-087 )

Şekilde bulunan sensör ışiksız ve bir manyetik kontağın sürdüğü tiristör içermektedir

. Yüksek sinyal çıkışına sahiptir . ( MPR- 1.5 )

AYARLI DİRENÇ İLE HASSAS KONUM KONTROLÜ

Yandaki şekilde silindirin rot kulu ayarlı direnci hareket ettirmektedir.Kol sağa doğru gittiğinde sürgü + kutuba doğru yaklaşır ve akım artar

. Silindir sola doğru gittiğinde sürgü - kutuba yaklaşır ve akım düşer . Dolayısı ile bu sinyal çıkışı bir plc nin

anolog girişine veya opamp devreli bir elektronik karta bağlanabilir Yukarıda plc kullanılmıştır .

Programda akım 10 m A oluncaya kadar ileri git denilirse direnç 10 m A akım geçirinceye kadar ileri gider . Hassasiyet seçilen Ayarlı direncin değeri , detay kalitesi , silindir kalitesi , valf kalitesi ve plc nin analog çözüm yeteneğine bağlıdır . Şayet çok hassas bir sistem düşünülüyorsa bir analog –dijital çeviriçi kullanılabilir .

BİLGİ : En iyi analog-dijital çevirici bir bilgisayara takılan 24 bit veya daha profosyonel 32 bit bir ses kartıdır . Herhangibir programlama dilinde basit

bir program yazılarak ayarlı direncin ucunu ses kartının mic girişine bağlanır ve bilgisayarın paralel portundan alınacak 2 bit veri yolu birer darlinkton bağlı transistör ile sürülerek valf kontrolü sağlanır.Çıkışların transistör ile sürülmesi röleye göre muğazzam hassasiyet sağlar .

Ve valfi yerine seri bağlı butonlar :

Yukarıda verilen şemada elektrik butonları ile yapılan bir ve valfi

( güvenlik valfi ) uygulaması yapılmıştır . İki buton basılı olmadan silindir hareket etmez .Presler için kullanılabilir .Sistemin çalışacağı gerilim valfin seçildiği gerilim ile aynıdır .

Ve valfi yerine paralel bağlı butonlar :

Bu bağlantı şeklinde iki butondan hangisine basılırsa basılsın sistem çalışır .

8051 ile otomasyon

Yanda verilen şemada intel 8051 mikrodenetliyicisi ile yapılmış bir otomasyon şeması verilmektedir . Plc gibi bir sisteme göre çok daha az maliyetlidir .Proglamlanması zor fakat zevklidir .Çir bir programlıyıcı aracılığı ile bir bilgisayara RSC 232 den bağlanır ve istenen program bir metin editörü ile yazılıp derliyici bir programla derlendikten sonra çipe yükledir .8051 ‘in flaş bellek olan modelleri bulunmaktadır . 8051 12 Mhz intel işlemci

, 128 bayt rem ve 64 kbayt belek alanına sahiptir .32 adet giriş veya çıkış sinyali olarak seçilebilen pine sahiptir . Sinyal giriş ve

çıkışları ttl uyumlu ve 5 volt sıtandarttır . Yukarıdaki şemada

opto k. Kullanılarak 5 volt sinyal ile 24 volt kullanan bir röle sürülmüştür .Program değiştirilmeden kullanılacak veya

dışarıdan veri alarak çalışacak yerlerde mükemmel performans ve ekonomi sağlar .

Örnek program : (silindiri oto camını kumanda eder gibi kumanda eden bir program )

org 0000h

BAŞ: DA A

CLR A

SETB P2.2 ; ÇIKIS YUKARI ROLESI SETB P2.3 ; ÇIKIS ASAĞI ROLESI setb p0.7 ; ASAGI BASILIR

setb p0.6 ; YUKARI BASILIR

setb p0.5 ; AŞAGI HAREKET SİVİCİ setb p0.4 ; YUKARI DUR SIVİÇİ

EMO: MOV C, P0.7 JB P0.5, RTT

ANL C, P0.5

CPL C

JC SAYCI

RTT: MOV C, P0.7 SAGL: JNC ASAG

MOV C, P0.6 JNC YUKARI

SJMP EMO

ASAG: SETB P2.3 CPL P2.2

ZZZZ: JB P0.7, DON

JNB P0.5, DUR

SJMP ZZZZ

DON: JNB P0.7, DUR JNB P0.5, DUR JNB P0.6, YUKARI

SJMP DON

YUKARI: SETB P2.2 CPL P2.3

DDDD: JB P0.6, DEN

JNB P0.4, DUR1

SJMP DDDD

DEN: JNB P0.6, DUR1 JNB P0.4, DUR1

JNB P0.7, ASAG

SJMP DEN

DUR: CPL P2.2

TTTT: JNB P0.7, TTTT SJMP EMO

DUR1: CPL P2.3

AAAA: JNB P0.6, AAAA SJMP BAŞ

SAYCI: INC A

CJNE A, #5, SAGL CPL P2.3

SSKK: JNB P0.4, WYYY SJMP SSKK

WYYY: CPL P2.2

CPL P2.3

SSHH: JNB P0.5, KYYY SJMP SSHH

KYYY: SJMP ANNE END